Eye Movement Desensitization and Reprocessing – is een effectieve en wetenschappelijk stevig onderbouwde therapeutische methode voor psychotrauma die in 1987 werd ontwikkeld door Dr. Francine Shapiro.

​

Waarom klassieke gesprekstherapie vaak niet voldoende is?

Veel mensen stappen ten gevolge van deze heftige klachten terecht naar de huisarts, psychiater of psycholoog maar krijgen daarbij – los van alle goede intenties – niet altijd de beste en meest effectieve hulpverlening. Klassieke gesprekstherapie of medicatie kan erg ondersteunend werken maar leidt vaak niet tot een grondige aanpak van de klachten. Er bestaat echter een effectieve en veilige methode die de impact van psychotrauma op een doeltreffende en snelle manier kan aanpakken: EMDR. Zo hoeft de cliënt geen lange en pijnlijke blootstelling (exposure) te doorstaan van het traumatische incident en dient deze ook geen huiswerkoefeningen te maken. De behandelduur is ook doorgaans een pak korter (sommige ‘single event trauma’s’ kunnen al in twee tot drie sessies worden aangepakt) en de draagkracht van de persoon wordt bovendien minder op de proef gesteld. Cliënten beschrijven na een EMDR-sessie doorgaans niet enkel gedeeltelijke of volledige bevrijding van negatieve emoties en gewaarwordingen bij het terugdenken aan de traumatische scène, ze vertellen ook dat het oorspronkelijk beeld niet meer belastend is. 

 

Hoe verloopt een EMDR sessie? 

In een standaard EMDR- therapie stel je eerst samen met mij een tijdslijn op van alle pijnlijke of onverwerkte gebeurtenissen uit het verleden die verbonden zijn met jouw huidige klachten. Soms, bijvoorbeeld in het geval van een ongeval, is het evenement vaak duidelijk gelinkt aan de klachten zodat er onmiddellijk aan de slag kan worden gegaan.

De cliënt wordt, heel eenvoudig uitgelegd, gevraagd om het moeilijkste beeld uit deze pijnlijke situatie in gedachten te nemen en vervolgens te focussen op de negatieve gedachte die hij of zij nu nog heeft over zichzelf, inclusief zijn of haar emotie(s) en lichaamssensaties. Als het belastende geheugennetwerk op verschillende manieren is geactiveerd, dient de cliënt tenslotte de vingers te volgen van de therapeut die snel van links naar rechts bewegen. We kunnen ook werken met andere vormen van bilaterale stimulatie, zoals de trillers of geluid. Regelmatig wordt er ook gepeild naar de emotionele impact van de pijnlijke situatie in het hier en nu. De therapie is geslaagd wanneer de cliënt geen negativiteit meer ervaart bij het terugdenken aan de scène, het lichaam vrij is van spanning en er een positieve overtuiging is ontstaan die goed en waar aanvoelt voor de cliënt. Cliënten vertellen dan dat ze zich de scène nog heel goed kunnen herinneren, maar dat deze niet langer automatisch negatieve gevoelens en gedachten oproept. EMDR is dus niet zozeer een middel om met traumatische klachten om te gaan, maar een manier om problemen bij de wortel aan te pakken.

De kracht van EMDR-therapie ligt in de bijzondere combinatie van een wetenschappelijk onderbouwd plan dat bestaat uit acht veilige stappen en oogbewegingen of andere bilaterale stimulatie. 

​

Hoe werkt EMDR?

Het model achter EMDR is het AIP-model (Adaptive Information Processing model). Volgens dit model kan het brein na een ingrijpende gebeurtenis de informatie soms niet op een correcte manier opslaan en verwerken, waardoor het geheugennetwerk, inclusief alle gevoelens en sensaties van onmacht en angst, geblokkeerd blijft in het geheugen. De persoon in kwestie blijft dan vastzitten in een overlevingsmodus terwijl het gevaar reeds geweken is. Hersenscans voor een EMDR- sessie wijzen eenvoudig gesteld op een overactief angstsysteem en een onvoldoende koppeling met andere hersensystemen die net zorgen voor een natuurlijke emotieregulatie en integratie van pijnlijke gebeurtenissen. Hersenscans na EMDR scans tonen significant aan dat deze belangrijke verbindingen opnieuw gelegd worden en de pijnlijke herinnering zelfs op hersenniveau lijkt te zijn geïntegreerd.

 

EMDR is meer dan traumabehandeling

Daar waar er vroeger enkel aan EMDR gedacht werd in geval van trauma of een ingrijpende gebeurtenis, is dit terrein veel breder geworden. Angsten, fobieën, vermijdingen, verlies van zelfvertrouwen,... zijn symptomen die kunnen overwonnen worden.

Moeilijke ervaringen uit de kindertijd kunnen ervoor zorgen dat mensen alle soorten verdedigingsmechanismen ontwikkelen om te kunnen overleven, zoals vermijden, er niet meer aan denken, je sterk houden, doen alsof het nooit gebeurd is, de fout altijd bij de ander leggen enz. Ook andere zaken waarbij EMDR helpend kan zijn: plots overlijden van een dierbare, dwang, depressie, nachtmerries, burn-out, negatieve belevingen in geval van zware ziektes, bij chronische pijnen, hechtingsstoornissen,... Er zijn heel wat gebeurtenissen die iemand onverwacht kunnen overkomen en een ingrijpende impact hebben. We kennen niet altijd een duidelijke oorzaak van waarom we bepaalde klachten hebben, geen duidelijke gebeurtenis die we hieraan kunnen linken. Dat hoeft ook niet. We kunnen steeds starten vanuit de klachten die je ervaart (bv negatief zelfbeeld, vastlopen in relaties,…) om van daaruit EMDR toe te passen. 

Dit wil natuurlijk niet zeggen dat EMDR alles kan behandelen, maar een verlichting is vaak al veel waard.

​

Als therapeut ben ik lid van de officiële EMDR Belgium vereniging. EMDR Belgium heeft een deontologisch comité om toe te zien op de kwaliteitsvolle toepassing van EMDR in België. Bijkomende dient elke EMDR-practitioner zijn kennis up to date te houden en voldoende opleidingscredits te halen door het volgen van aanvullende trainingen en supervisies.

​

Voor meer informatie verwijs ik u door naar de website www.emdr-belgium.be ​